Integrated Marine Informations System - IMIS

De Ketenissepolder is een voormalig brak schor van ca 30 ha tussen het fort van Liefkenshoek en de Kallo sluis (Linker Scheldeoever). Destijds werd hier de specie die vrijkwam bij de aanleg van de Liefkenshoektunnel opgespoten tussen zomerdijk en een waterkerende dijk. Als compensatie voor de aanleg van de Noordzee containerterminal wordt dit slik- en schorgebied hersteld. Het steenslag van de zomerdijk en de opgespoten specie werden weer verwijderd en het gebied werd afgegraven tot net onder GHW met een zeer zwakke helling naar de rivier toe. Op die manier ontstaat er een goede uitgangssituatie voor de ontwikkeling van nieuw slik en schor waar zich geulen, platen, zilte riet- en graslandvegetaties kunnen vormen. De ontwikkelingen in dit herstelproject worden door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek gemonitored in samenwerking met de Universiteit van Antwerpen (UA) en de Waterwegen en Zeekanaal nv (W&Z). Sedimentatie- en erosieprocessen, de vorming van geulen, de vestiging van bodemdieren en vegetatie en het gebruik van het gebied door watervogels en broedvogels worden opgevolgd. Aangezien estuariene herstelprojecten het snelst evolueren onmiddellijk na herstel van het getijdenregime werd in elk deelgebied met monitoring gestart naargelang de werken vorderden. De eerste meetraai werd opgesteld in juni 2002, terwijl de werken pas eindigden in januari 2003. In totaal bestaan er 6 raaien, gaande van de dijk tot aan de laagwaterlijn waarlangs in totaal 20 sedimentatie-erosieplots staan opgesteld. Alle monitoring inzake sedimentatie/erosie, sedimentsamenstelling, macrobenthos en deels ook morfologie, gebeurt in transecten rond deze dwarsraaien. Voor de opvolging van de vegetatie werden PQ’s afgebakend en de watervogels worden binnen grotere transecten geteld. In het eerste jaar na afgraving werden de sedimentatie-erosie tweewekelijks opgemeten, later nam deze frequentie geleidelijk af, en worden ze anno 2007 nog halfjaarlijks opgemeten. Bij elke sederoplot worden sedimentstalen verzameld waarvan sedimentsamenstelling, organische stof en chlorofyl a-gehalte bepaald worden. Jaarlijks worden ook een aantal van deze stalen geanalyseerd op verontreinigende stoffen zoals PCB’s, zware metalen, PAK’s en pesticiden. Gedurende het eerste jaar werd maandelijks wordt het macrobenthos bemonsterd om de vestiging van bodemdieren te evalueren. Vanaf het tweede jaar neemt de frequentie af en werden bodemdieren nog seizoenaal bemonsterd. De vegetatievestiging wordt gevolgd aan de hand van 38 aantal permanente kwadraten. Luchtfotografie en topografische opnamen (RTK-GPS, niveaumeter) leveren een meer globaal beeld van de vegetatievestiging, de vorming van geulen en andere morfologische kenmerken. Tenslotte wordt ook het gebruik van het gebied door watervogels en broedvogels opgevolgd door de watervogels per transect te tellen, dit gebeurt maandelijks, en de broedvogels in het broedseizoen te noteren.